ಪುನರ್ವಸು ಬರ್ಸಗೆ ...ಪುಣ ಪಿದಾಯಿ ದೀಯೆರೆಲಾ ಬುಡ್ಜಿಗೆ !.

ಮುಗಲಾತುಂಡು ...... ಇನಿ  ಬರ್ಸ  ಬರುವಾ ?

ಬದುಕೊಡಾಂಡ   ಬದಿತಾಯನ್ ತೆರಿಯೊನೊಡುಗೆ ....

ಬದಿತಾಯೆ ಪಂಡ  ನೆರಕರೆತಾಯೆ  ಮಾತ್ರ ಅತ್ ... ನಮ  ಬದುಕುನ ಸುತ್ತ ಮುತ್ತ   ಪ್ರಕೃತಿ ಪರಿಸರ ,   ಕಾಲ- ನಿಯಮ , ದೆಂಬು- ಬರ್ಸ , ಗಂಟೆ- ಗಳಿಗೆ ..ಇಂಚ  ಮೈಕಂಟೊಂದಿನ  ಮಾತಾ !

ನಮ್ಮ ಹೆರಿಯೆರ್  ನೆಟ್ ಮಾತಾ ಬಾರಿ ಬಿರ್ಸೆರ್...

                                         ಕ್ರಿತಿಕೆ ಕಾಯಿಂಡ ಎಡ್ಡೆ



ಕೋರಿ ಕೆಕ್ಕೆರ್ನುನ  ಕೇಂಡ  ಪನುವೆರ್.........      ಒವ್ವಾ  ವಿಷ ಜಂತು,ಮುಂಗುಲಿ,ಕುದ್ಕೆ   ಬತ್ತಿಪ್ಪೋಡು !
ಪೆತ್ತ ಕೆನೆಯೆರೆ  ಸುರು ಮಲ್ತುಂಡ  ಪನುವೆರ್ ...... ಕತ್ತೆ ಕಿರ್ಬೆ -ಪಿಲಿ - ಪಂಜಿ  ತೋಟಗ್  ಬತ್ತಿಪ್ಪೋಡು!
ಎಲಿ ಬಲ್ತಿನ ಪೊರ್ಲುನು  ತೂದೆ ಪನುವೆರ್....   ಇಲ್ಲದುಲಯಿ ಕುಬಲ್ಡು  ನಾಗೆ ಬೈದೆ !
ಪಡ್ದಾಯಿದ  ಬಾನ  ಕೆಂಪಾಂಡ  ಎಲ್ಲೆ  ತೇಡೆ  ಮೀನು  ತಿಕ್ಕು  ಪನುವೆರ್
ಆಟಿದ ಗಾಳಿಗ್  ಜರ ಬರು  ಜೋಕುಲೆ , ಪಿದಾಯಿ ಗೊಬ್ಬಡೆ, ಇಲ್ಲದುಲಾಯಿ  ಚೆನ್ನ ಮಣೆ - ಪೊಕ್ಕು ಗೊಬ್ಬುಲೆ ಪನುವೆರ್
ಉಂದು ಮಾತಾ ತುಳುವೆರೆಗ್ ಮಣ್ಣಪ್ಪೆ ಕಲ್ಪದಿನ  ದಿನನಿತ್ಯದ ಪಾಟೋಲು

                                           ಬರ್ಸದ ನಡೆ ಕಲ್ಪುಗ

ತಬುರು-ಪಿಜಿನ್-ಕಟ್ಟೆಡ್  ಪತ್ತುದು   ಪಾಂತೆ - ಮುಟ್ಟೆ  ಮುಟ
ಕುಪುಲು -ಪುಂಡದಡ್  ಪತ್ತುದು  ಗೆಂದ ಗಿಡಿ -ಗಟ್ಟದಗರು  ಮುಟ
ಪಗಲೇ ಒಲ್ಲೆಡ್  ಪತ್ತುದು   ಕಾಳಿಂಗೆ - ಕಂದೊಡಿ ಮುಟ
ಈರಂಟೆ - ಚಾರೆಂಟೆಡ್  ಪತುದು  ನಕ್ಕುರು- ಕುಮೆ ಮುಟ
ಗುಗ್ಗುರು - ಉದಲುಡ್ದು   ಪತುದು ಗುಂಮೆ -ಗೂರಂಟೆ  ಮುಟ
ಟಿರಿ ಟಿರಿ ಪನ್ಪಿನ ಮುಟ್ಟೆಡ್ದು ಪತ್ತುದು ವಟರ್ ವಟರ್ ಪನ್ಪಿನ ಕಪ್ಪೆಮುಟ
ನೆಕ್ಕಿದ ಗಿಡೊಟು  ಪತುದು ತೆಕ್ಕಿದ ಮರ ಮುಟ್ಟ
ಒತ್ತಟುಡು  ಬದುಕೆರೆ ಉಂಡು ಮಲ್ತಿನ್  ದೇವೆರ್  ಪಂಡುದ್ ಪ್ರತಿ ಜೀವಿಗ್ಲಾ ಮಾನಾದಿಗೆ  ಕೊರ್ದು ಬದುಕಿನಕುಲು ತುಳುವೆರ್.


 ತುಳುನಾಡು  ಬೆನ್ನಿದ ಬೂಡು. ಅಂಗೈನ್  ಮುಂಡದ  ಮಿತ್ತ್ ದೀದ್  ಬಾನೋಡು  ಪನಿಕಟ್ಟುದು  ಬೂರುನ  ಬರ್ಸದ ನೀರುನೇ  ನಂಬೊಂದು , ಪರಪು ನೀರುಗು ಮಡು - ಒಡ್ಡು -ಕಟ್ಟೆ  ಕಟುದು ಉಂತಾದ್, ಕಾಡುದ  ಒಸರ್ ನೀರುನ್  ಗುಂಡಿಗ್ ತಗ್ಗಾದ್,ಪಣೆ ನೀರು ಒಯ್ತುದು,ತೋಡುದ ಪರಪು ನೀರುನು  ದಂಬೆಕಟುದು ತೇತುದು  ಬೆರಿ ಬಗ್ಗಾದ್  ಸೊಂಟ ಪೊಲಿಯುಲಕ್ಕ  ಬೆಂದಿನ ಕಷ್ಟ ಜೀವಿಲು.

ಈ ಬರ್ಸ ಅಂಡಲಾ  ಪೋರ್ತುಗು ಸರಿಯಾದ್  ಬರುವ ?. ದೇವೆರೆಗೇ  ಗೊತ್ತು,  ಇನಿ ಬಿರು ಬರ್ಸೋಡು  ಬೊಲ್ಲ ದಿಂಜಿದ್  ಊರು ಮುರ್ಕುಂಡ, ಎಲ್ಲೆಡಿಂಚಿ ಪೋಪಿನಂಚಿನ   ದೊಂಬು . ನಡು ನಡುಟ್  ಮಂಗನ ಮದ್ಮೆದಲಕ್ಕ  ಒರ ದೊಂಬು -ವಂತೆ ಬರ್ಸ. ಉಂದೆನ್  ಮಾತಾ ತೂವೊಂದು  ಬತ್ತಿನ ನಮ್ಮ ಹೆರಿಯೆರ್  ಬರ್ಸದ  ಬುದ್ದಿ ಕಲ್ಪರೆ   ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್ .
ಬರ್ಸದ ನಡೆನ್  ಕಲ್ತೆರ್, ಬರ್ಸದ ಗುಣೋಕು   ತಕ್ಕ ಕತೆ ಕಟಿಯೆರ್. ಒಂಜೊಂಜಿ ಪಾತೆರೋಡು  ಸಾರ ಅರ್ಥ ಕುಲ್ಲಯೆರ್!.
ಕಿರಿ ಕಿರಿ ಬರ್ಸೊಗು  ಕೊಂಕು ಪಾತೆರ್ಯೆರ್ , ಬುಲೆ  ಕೊರ್ಪಿ ಬರ್ಸೊಗು ಮಾನಾದಿಗೆ ಮಲ್ತ್ಹೆರ್

ಬೊಲ್ಲ ಕೊರ್ಂಗು   ಕಂಡೋಡು  ರಾವೊಂದುಂಡು   ನೀರ್ ನೆಲೆ ಆಪಿನ ದಿನ ಮುಟ್ಟ  ಬತ್ತುಂಡ್ ಪನುವೆರ್
ತೋಡ ಬರಿ  ಬೊಲ್ಲನೆ  ಆಚಾರಿ ಪೂ ಅರಳ್ದುಂಡು , ನನ  ನಾಲ್ ದಿನೋಟು   ನೀರ್ ನೆಲೆ ಆವು ಪಂಡೆರ್ಡ  ಬೊಲ್ಲ ಗುದ್ದುನು  ನಿಗಂಟ್  .

ಬೈಯ್ಯಡ್  ಬತ್ತಿನ ಬರ್ಸಲಾ , ಬೈಯ್ಯಡ್  ಇಲ್ಲಗ್ ಬತ್ತಿನ ಬಿನ್ನೆಲಾ ಬೇಗ ಮುದೆಲ್  ಬುಡಯೇರ್ಗೆ!.
ರಾತ್ರಿ ಇಡಿ ಚಿರಿ -ಚಿರಿ. ಪರ -ಪರ   ಪನೊಂದು   ನಮ್ಮಲ್ಪನೆ ಗಟ್ಟಿ. ಪೋಪಿನಿ  ಮರ್ದಿನ ಕಾಂಡೆನೆ !

ಅಕ್ಕಸೊಡು  ಆಚಾರಿ   ಕೋಲು ( ನಕ್ಷತ್ರ ಪುಂಜ ) ತೂದು  "ನನ   ಬರ್ಸ  ಅಗತೊಂದುಂಡು... ಮರಿಯಲ ಮುಗಿಲಕ್ಕ "  ಪಂಡೆರ್ಡ ಪಾತೆರ  ಸುಣ್ಣದ ಬೊಟ್ಟದಾತೆ  ಸತ್ಯ  !

ಬೂರು  ಬರ್ಸೊದ ಅ ಮರ್ಜಿಗೆ  ಬೆನ್ನಿ ಬೆನೋಡು ,   ಬೊಟ್ಟು ಕಂಡೊಗು  ಒಂಜಿ ಬುಲೆ , ತಗ್ಗಿ (ಬೈಲು )ಕಂಡೊಗು ಮೂಜಿ  ಬುಲೆಗೆ.   ಏಣಿಲ್ ಬುಲೆಕ್  ಬರ್ಸದ  ಒಡ್ದ  ನೀರ್  ತಿಕ್ಕು . ಒರಿದಿನ ಸುಗ್ಗಿಗ್  ಒಂತೆ ಕಟ್ಟೆ  ಕಟುದು   ಮೇಲ್  ನೀರ್ ಬೋಡಾವು, ಕೊಳಕೆಗಂತೂ  ಗುವೆಲ್ಗ್  ಪಣೆ ಪಾಡ್ದು  ಒಯ್ತಿನ  ಭೂಮಿದ ಅಡಿ  ನೀರೆ ಗತಿ.

ಆಪಿನ ಪೋಪಿನನ  ಸೈತ್  ಪೋವಡ್   ಬಾನೊ  ಬರ್ಸದ  ಕಾರ್ತಿನೊಂಜಿ  ಬೆನ್ಕ ಪಂಡುದ್  ಬೊಕ್ಕ ರಡ್ಡ್  ಬುಲೆತ  ಸುದ್ದಿಗೆ ಪೋವಂದೆ ಕುಲ್ಲೆರ್ ಕೆಲೆವೆರ್ .
ಬೊಲ್ಲದ  ಊರಾಂಡ  ಯಾಪಲ ಬುಲೆ  ಕೊಚ್ಚಿದ್  ಪೋಪಿನ ಪೋಡಿಗೆ. ಬೊಲ್ಲ ಕುಟುದು  ನಡ್ತಿ ಕಂಡ ಮೈದಾನ ಆಂಡ  ಬಂಜಿಗೆಂಚಿನ  ತಿನ್ಪಿನಿ. .... ಮಣ್ಣ ..?!!

ಖಾಲಿ ಬೈಲ್  ಕಂಡದಾಯಗ್  ಮದಿಮೆಗ್ ಪೊಣ್ಣೆ  ಕೊರಯೆರ್ !. ಬೈಲ್ ದೊಟ್ಟುಗು  ಒಂತೆ ಬೊಟ್ಟು ಕಂಡ , ಇಡೆ ಮಜಲ್ ಇತ್ತುಂಡನೆ  ಪೊಣ್ಣು  ಕೊರ್ಕ . ಪಾಪ ನಮ್ಮ ಪೊಣ್ಣು  ಬೊಲ್ಲಡ್ ಪೋಪಿನಿ  ಬೊಡ್ಚಿ ಪನ್ಪಿನ  ಜಾಗ್ರತೆ  !


ಆಟಿಡ್  ಬೊಕ್ಕ ಅರೆಗಾಲ  ಮಾಯಿಡ್  ಬೊಕ್ಕ ಮರಿಯಾಲ  ಪನ್ಪಿನ ತುಳುವೆರ್  ಚಲಿನ್ ಲೆಕ್ಕೊಗು  ದೆತೊಂದಿನೆ ಇಜ್ಜಿ
ಚಳಿ ಪತ್ತು  ಕುರುಂಟು ಕುಲ್ಲೊಂದು  ಪರಂಟು  ಕಟ್ಟುನ  ಜನೊಕ್ಲೆ  ಅತ್ ನಮ್ಮ ತುಳುನಾಡುದಕುಲು. ಮರಿಯಾಲ- ಅರೆಗಾಲದ  ಮಾತ್ರ ಲೆಕ್ಕ .

ಅರೆಗಾಲದುಲಾಯಿಲ  ಮರಿಯಲ   ಉಂಡು

ಅಶ್ವಿನಿ , ಭರಣಿ , ಕೃತಿಕೆ  ನಕ್ಷೊತ್ರೊಲು  ಸುಗ್ಗಿಡ್ದು - ಬೇಶದುಲಾಯಿ (ಏಪ್ರಿಲ್ 13-ಮೇ 15) ಕರಿಯುನ ಅರೆಗಾಲೊದ ಬರ್ಸೊಲು

ಕೃತಿಕೆ ಕಾಯೋಡು  ಪಂಡೆರ್ .(ಮೇ 15-24 ಮುಟ )

ಕೃತಿಕೆ  ಕಾಯಿಂಡ  ಆ  ಬೆಚ್ಹೊಗು  ಮಣ್ಣಪ್ಪೆನ  ಉಡಲ್ದುಲಯಿದ  ಮುಟ್ಟೆ -ಕಟ್ಟೆಲು-ಉದಲ್  ಸೈತುದು  ಬುಲೆಕ್ ಆಪಿನ ಉಪದ್ರ  ಕಮ್ಮಿ ಆವಡ್ ಪನ್ಪಿನ  ಆಸೆ ! ಅಂಚ ಕೃತಿಕೆಡ್  ಬರ್ಸ ಬರ್ರೆ  ಬಲ್ಲಿ .  

ಅವ್ವೆಡ್ದು  ಒಂತೆ  ದುಂಬು ಪಗ್ಗುಡ್  18 (ಮೇ 1)  ಪೋಪಿನಾನಿ ಬಿತ್  ಪಾಡುನಾತ್  ಬರ್ಸ  ಬತ್ತುಂಡ  ಯಾವುಗೆ , ಪೊಡಿ  ನೇಜಿಗ್ ದಡಿ  ತಯಾರಾವು.  ನೀರ್ ಕಮ್ಮಿ ಅಂಡ  ಅಡಿ  ನೀರ್ ಒಂತೆ ತೇತುಂಡ  ಆಂಡ್ .

ಇನಿ ಬರ್ಸ ಬರೋಡೆ ..ಇಜ್ಜಿಂಡ  ಆವಂದ್ 

                                                         ಪೊಡಿ  ದಪ್ಪುದ ದಡಿ ಪಾಡುಗ

ಇನ್ಚಾಂಡ  ಎಂಚ ?

  

ನಿಜವಾದ್ಲ  ಬರ್ಸ  ಸುರುವಾಪಿನಿ  ರೋಹಿಣಿ  ನಕ್ಷತ್ರ(ಮೇ 25-ಜೂನ್ 7) ಮುಗಿಯೊಂದು ಬನ್ನಗ , ಅಪಗ ಬೇಶ ಮುಗಿದ್ ಕಾರ್ತೆಲ್ ಸುರು ಆವು , ಉಂದು ನೀರ್ ನೆಲೆ ಆಪಿನ ಪೊರ್ತು . ಕಡಪ ರಾಜ್ಯ ಕೆರಳೋಡು  ಬೇಶ 20 ಗು (ಜೂನ್ 3)ನೀರಾಂಡ, ನಮ್ಮ ತುಳುನಾಡುಡ್ ಬೇಶ 24ಗ್ (ಜೂನ್ 7) ನೀರಾವೊಡೆ.  ಉಂದು ಇನಿಕ್ಲಾ ನಡೊತೊಂದು
 ಬೈದಿನ ಲೆಕ್ಕ .

ಅಪಗನೆ ರೋಹಿಣಿ  ಬರ್ಸ  ಬುಡು ಕೊರ್ಪಿನ ಪೊರ್ತು.

ಸರಾಸರಿ 13 ದಿನೋಕ್ಕು ಒಂಜಿ ನಕ್ಷತ್ರ.  ನಟ್ಟ- ನಡು ಮರಿಯಲೊಡು  ನಕ್ಷತ್ರ ಬುಡು ಕೊರ್ಪಿನ- ಪತ್ತುನ ಸಂದಿ    ದಿನತಾನಿ ಬೊಲ್ಲ ಬರಂದೆ ಕುಲ್ಲಂದ್.

ರೋಹಿಣಿ ನಕ್ಷತ್ರ:(ಮೇ 25-  ಜೂನ್ 7)

ರೋಹಿಣಿ  ನಕ್ಷತ್ರದ ಬರ್ಸ  ಬಾರಿ ಕಾರ್ನಿಕದ ಬರ್ಸ !
ರೋಹಿಣಿಡ್  ಒಣಿಡ್  ಬಿತ್ತುದ್ಲಾ ಬುಲೆ ದೆಪ್ಪೊಲಿಗೆ,
ಕಂಡ  ಬೋಡುಂದಿಜ್ಜಿ   !
ರೋಹಿಣಿ  ಬುಡುಕೊರ್ನ  ಬೆರಿಕ್ಕ್   .. ಬೊಕ್ಕ ಬರ್ಸ ತೂಲೆ  - ಬೊಲ್ಲ ದಿನಾಲ!  ಕಲ- ಕಂಬುಲ

ಮೃಗ ಶಿರಾ (ಜೂನ್ 8-21)

ಕಾರ್ತೆಲ್ ತಿಂಗೊಲ್ಡು (ಜೂನ್  ನಡು )  ಮೃಗಶಿರದ ಅಬ್ಬರ , ಕಾಡ  ಮೃಗೊಕುಲು ಮಂಡೆ (ಶಿರ ) ಪಿದಾಯಿ ಪಾಡೆರೆ ಬುಡಂದುಗೆ !  ಪನಿತ  ಪೆಟ್ಟೆ  ಬೇನೆ ಕೊರು  ಅಂಚಿನ ಬರ್ಸದ ರಭಸ.

ಮುಲ್ಲುಡು  ಗೀರುದ್  ನಡಿಯರ್ಡಲ  ಗಿಡ ಬುಲೆವುಗೆ ಈ  ಬರ್ಸೊಗು  , ಒಂತೆ ಮದೆ   ಮಲ್ತರ್ಡ ಬೆಂಡೆದ  ಗಿಡ ,ತೆಕ್ಕರೆದ ಗಿಡ ದಿಕ್ಕೆಲ್ದ ಬೊನ್ಯೊಡ್ಲಾ  ಬುಲೆವುಂಡು.

ಮೃಗ  ಮಿಂಚೆರಾವಂದ್  ಆರಿದ್ರ  ಗೂರರೆ  ಆವಂದ್ಗೆ.  ತೆಡಿಲ್ ಮೆಂಚಿ ದಾಂತಿನ  ಸರ್ಕೆ  ಬರ್ಸ  ಬತುಂಡ  ನಮ ಬದ್ಕಿಯ!

ಆರಿದ್ರಾ  ನಕ್ಷತ್ರ (ಜೂನ್22  -   ಜುಲೈ5)

ನನ  ಬರ್ಪಿನ ಆರಿದ್ರಾ ..... ಉಂದು  ದರಿದ್ರಗೆ ,
ಆದ್ರೆ ಆಯ್ತು  ಹೋದ್ರೆ ಹೋಯ್ತು  ಪನ್ಪೆರ್ ,

ಈ ಬರ್ಸೊಗೊಂಜಿ  ಶಿಸ್ತು ಪನ್ಪಿನನೆ ಇಜ್ಜಿ, ಬತ್ತುಂಡ ಬರೊಂದೆ  ಉಪ್ಪುನು ... ಪೊಂಡ   ಬಿನ್ನಲಕ್ಕ ,ತೂಯರನೆ  ಇಜ್ಜಿ !

ಆರಿದ್ರ ಪೊರ್ಲುಡು  ಬತ್ತುಂಡ  ನೊಗ -ನಾವೆರ್  ಬೊಡ್ಚಿಗೆ, ಕೋಲುಡು  ಗೆರೆ  ಒಯ್ತುದು ನಡೋಲಿಗೆ !
ನೇಜಿ ಸೈಯ್ಯಂದ್ , ಬುಲೆ ತಪ್ಪಂದ್!
ಬತ್ತುಜಿಡಾ ...ದರಿದ್ರ ತಪ್ಪಂದ್ !

ಪುನರ್ವಸು  ನಕ್ಷತ್ರ (ಜುಲೈ6-19).

ಆಟಿ ನೋಟ ಪಾಡೊಡು  ದುಂಬು  ಪುನರ್ವಸು ಸುರುವಾಂಡ್.ನಡ್ತಿ ನಟ್ಟಿ  ಜೀವ ಪುಟ್ಟನಗ  ಬಿರು  ಬರ್ಸ , ಕಂಡ ಇಡಿ ಪುರಿ ಪತ್ತರೆ ಸುರು !
ಅಪಗನೆ ಇಲ್ಲಡಿತ್ತಿನ  ಪರಬೆರ್  ಚಳಿ ಪತ್ತುದು  ತಡೆವೆರಾವಂದೆ  ಜೀವ ಒಯ್ಪೆರೆ ಸುರುಮಲ್ಪುವೆರ್  !.
ಅಲ್ಪ ಆ ಅಜ್ಜೆರ್  ತೀರ್ಯೆರ್ಗೆ , ಮುಲ್ಪ  ಈ ಅಜ್ಜಿ ತೀರ್ಯೆರ್ಗೆ !
ಬಿರು ಬರ್ಸ  ಪಿದಾಯಿ , ಅಜ್ಜೆರೆನ ಪುಣ  ಇಲ್ಲದುಲಾಯಿ !
ಕಾಟ ಕೂಟೆರಿಜ್ಜಿ -ತೂ ಪತ್ತೆರಿಜ್ಜಿ... ಆತ್ಲಾ  ಬರ್ಸ! .

ಪುನರ್ವಸುಗು  ಒಂಜಿ ಅಪವಾದ  ಬತ್ತೆ  ಬುಡುಂಡ್
ಪುನರ್ವಸು  ಬರ್ಸಗೆ ...ಪುಣ  ಪಿದಾಯಿ   ದೀಯೆರೆಲಾ  ಬುಡ್ಜಿಗೆ !.

ಆಟಿ  ಬತ್ತುಂಡ  ಕೇನೋಡ ... ಮಾರಿ ಬತ್ತಿಲಕ್ಕ ! ತಿನರೆ  ಇಜ್ಜಿ - ಉನರೆ ಇಜ್ಜಿ, ಬಡಪತುದ ಕಾಲ. ಸೀತ -ತೆಮ್ಮದ  ಕರಕರಿ- ಗುರುಗುರು  ತಪ್ಪೆರಿಜ್ಜಿ.  ಆಟಿದ  ಅಮಾಸೆಗ್  ಪಾಲೆದ ಕೆತ್ತೆದ   ಮರ್ದು ಪರ್ದು ನಾಲಾಯಿ  ಕೈಕೆ  ಮಲ್ತೊಂಡ ಜೀವ ಗಟ್ಟಿ.  ಆಟಿ  ಕಲಂಜೆ   ಆತೀತ್  ಗಿಡ -ಮರ್ದು  ಕಾಡುದ್ದು  ಪಂತೊಂದು ಬತ್ತುದು  ಊರಿಡಿ ನಲ್ತೊಂದು  ಪಟೊಂದು   ಊರುದ ಕಾಯಿಲೆ ಕಸಾಲೆ - ಮಾರಿ  ಸಂಕಡ ದೂರ ಮಲ್ಪೆರೆ ಇಲ್ಲ ಜಾಲ್ಗ್  ಬರ್ಪಿ ಪೊರ್ತು.

ಪೊಸ   ಮದಿಮಾಲ್ ಆಟಿಡ್  ಗರ್ಭದೀಯೋನ್ರೆ  ಬಲ್ಲಿ  ಪಂಡುದ್   ಕಂಡನಿಲ್ಲಡ್ದು  ಅಪ್ಪೆಲ್ಲಗ್ ಬತ್ತು ಆಟಿ  ಕುಲ್ಲುವೊಲು.
ಊರಿಡಿ  ಚಪ್ಪೆ ಚಪ್ಪೆ .
ಅಪಗ  ನನೊಂಜಿ ಬರ್ಸ!
ಪುಷ್ಯ ....!.

ಪುಷ್ಯ ನಕ್ಷತ್ರ (ಜುಲೈ20- ಆಗಸ್ಟ್2)

ಪುರಿ ಪತುದು - ಕರಿ ಪತುದು  ಮಾತಾ ನಾಶ ! ಬರ್ಸದ ರಭಸೊಗು  ಗಿಡ ಕಂಟಿ ಸರ್ತ  ಒರಿಯಂದು !
ಪುಷ್ಯ ಬರ್ಸೊಗು ಕಂಡು ತಿನ್ಪಿನ ಪುಚ್ಚೆಗ್ಲಾ  ನುಪ್ಪು ತಿಕ್ಕಂದುಗೆ..
ನನ  ಬೆಂದು ತಿನ್ಪಿನ ನರಮಾನಿಗ್ ತಿಕ್ಕುವಾ ?

ಆಶ್ಲೇಷ ನಕ್ಷತ್ರ (ಆಗಸ್ಟ್ 3-16)

ಆಟಿ  ಕರಿಯೊಂದು  ಬನ್ನಗ  ಆಶ್ಲೇಷಾದ ಅಬ್ಬರಲಾ   ಮುಗಿಯುಂಡು ! ನಾಗರ ಪಂಚಮಿದಾನಿ  ನಾಗನ ಹೆಡೆಕೊಂಜಿ  ಗಿಂಡೆ  ಪೇರ್  ಮೈಯ್ತುದಾವನಾಗ  ಕಷ್ಟೋಡು   ಆಟಿ ಕರಿಯು! ಪುಷ್ಯ  ಅತ್ತುಡ  ಆಶ್ಲೇಷಾದ  ಬರ್ಸ  ತನು ಮೈತಿ  ಪೇರುನು  ಸಾಗೋರೋಡಿತ್ತಿನ ನಾಗದೇವೆರೆಗ್   ಮುಟ್ಟವುನ  ಬೇಲೆ ಮಲ್ಪುಗೆ . ತನು ಮೈತಿನ ಬೆರಿಕೆ ಬರ್ಸ  ಬತ್ತುಂಡ  ನಾಗ-ತನುತ ಪೂರ್ತಿ ಫಲ ಪನ್ಪಿನ ನಂಬಿಕೆ ತುಳು ಜನೊಕ್ಲೆನ .

ಮಖೆ ನಕ್ಷತ್ರ ( ಆಗಸ್ಟ್ 17-30)

ಸೋಣ  ಬನ್ನಗ  ಊರು ದಿಬ್ಬಣ.

ಮಾತಾ ದೇವಸ್ತಾನೋಡ್ಲಾ  ಗಂಟೆ ಪಂದುನ ಸ್ವರ ಕೆಬಿತ ಅರುಕ್  ಕೇನು ! ಶಾಲೆ ಜೋಕುಲು  ಶನಿವಾರ  ಶಾಲೆ ಮುಗಿದ್  ಇಲ್ಲ ಇಲ್ಲಲೆಗ್  "ವೆಂಕಟೇಶ ...ಶ್ರಿನಿವಾಸ " ಪಂಡುದ್  ಪಡಿ  ಅರಿ  ನಟ್ಟುದು  ಬೆಯ್ಪಾದು  ಪುರ್ಸಾದ ರೂಪೊಡು  ತಿಂದುದ್  ಸೋಣ  ಶನಿವಾರೋಡು  ಶ್ರೀನಿವಾಸ ದೇವೆರ್ನ ನೆನೆಪುವೆರ್ .

ಬಾನ  ಸುರಿಯುನ ಬರ್ಸಲ ಮುಗಿಯೊಂದು  ಬರ್ಪಿನ  ಪೊರ್ತು ! ಬತ್ತುಂಡಲ  ಪನಿ -ಪನಿ  ಬರ್ಸ !                              ಬಾಲೆ ದೊಂಬು   ಬೈಯ್ಯ ಬೈಯ್ಯಗ್ ನಿಲ್ಕು ತೂಯರೇ ಸುರು ,ಸುತ್ತ ಮುತ್ತ  ಬುಲೆದ್ ತೆಲ್ಪುನ ಪಚ್ಚೆ ಪೈರು !
ನಲ್ಕೆದಕ್ಲೆನ ಮಾದಿರ ನಲ್ತೊಂದು ನಲ್ತೊಂದು  ಇಲ್ಲ ಇಲ್ಲಾಗ್  ಬತ್ತು ಪೋಪೋಲು !

ಅಷ್ಟೆಮಿ- ಚೌತಿದ  ಪಿಲಿ ನಲ್ಪು .  ತಾಸೆದ ಬೊಟ್ಟುಗು  ಕಾರ್ ನೆಲಟ್  ಉಂತಂದ್ !  ಬೈಯಗ್ ಒಂತೆ  ಕಲಿ ಪರ್ತರ್ಡ  ಈ ತಾಸೆದ ಪೆಟ್ಟುಗು  ಪಿಲಿ  ನಲ್ಪೊಡೆ !

ಅಪಗ ಮಖೆ ಬರ್ಸ  ಮುಖ ತೊಜಾವುನ ಪೊರ್ತು
ಪನಿ  ಪನಿ  ಬರ್ಸ  ತೂವೊಡಾ ..... ಅಪಂಡ  ಮಖೆ ಬರ್ಸ ಬರೋಡು

ಈ ಬರ್ಸದ ನೀರ್   ಪವಿತ್ರಗೆ !.  ಮರಿಯಲದ ಕಿರೆಂಚಿ  ಕುರ್ತೆಲ್ ದೆಕ್ಕುದು  ಮಣ್ಣಪ್ಪೆನ್ ಶುದ್ಧ ಮಲ್ಪೆರೆ ಬರ್ಪಿನಿಗೆ. ಪೂಜೆಗ್ ಈ ಬರ್ಸದ ನೀರುನ್ ಪತ್ತುವೆರ್ .   ಮುತ್ತುದಂಚಿನ ಸನ್ನ  ಪನಿ  ಕಣ್ಣುಗ್  ಬೂರುಂಡ  ಕಣ್ಣು ಶುದ್ಧ  ಆದ್  ಕಣ್ಣ  ಪರೆ ಮಾಜುಗೆ  !
ಈ ಬರ್ಸದ ನೀರುನು  ಅಮ್ಮೆ ತನ್ನ  ಮಗನ  ಕಂಡೋಗುಲಾ    ಪರಡೆರೆ  ಬುಡಯೆಗೆ !                                              ಆತ್ ಪವಿತ್ರ ತೀರ್ಥ. ಕಂಡದ ಕೆಯ್ ಪೊಟ್ಟೆ  ಕಟ್ಟೆರೆ   ಈ  ಪನಿ  ಬರ್ಸ  ಪಂಡುದ್  ಮಲ್ತಿನ !

ಆದರೆ ಮಗಿ  ಇಲ್ಲಾಂದ್ರೆ ಹೊಗಿ !

ಮಖೆ ಬರ್ಸ  ಸರಿ   ಬತ್ತುಜಿಡ ಬೆನ್ನಿದಾಯೆ ಸೈತಿಲಕ್ಕಗೆ !.

ಹುಬ್ಬಾ ನಕ್ಷತ್ರ (ಆಗಸ್ಟ್31- ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್12)

ಸೋಣ  ನಡುಟು  ಬರ್ಪಿನೆ  ಉಬ್ಬೆ  (ಹುಬ್ಬಾ) ನಕ್ಷತ್ರ
ಉಬೆತ ಬರ್ಸೊಗು  ಉಬೆಟ್  ಪಾಡಿಲಕ್ಕ
ಒಂತೆ  ಬರ್ಸ - ಒಂತೆ  ದೊಂಬು !
ಗೊಬ್ಬರದ  ತಪ್ಪುಗು  ನೀರ್ ಬೂರ್ದು  ದೊಂಬು  ತಾಗುಂಡ  ಮರ್ದಿನ   ಕೈ ಪೊತ್ತುನಾತ್  ಸೆಖೆ,  ಅಂಚನೆ
ಮೈಕ್ ಬೂರ್ನ  ಉಬ್ಬೆದ  ನೀರುಗು   ಸೋನದ ಚುಟಿ  ದೊಂಬು !
ಆಂಡಲಾ ಈ ಪೊರ್ತುಗು  ಬತ್ತಿನ ಬರ್ಸ  ಗಿಡೊಮರಕು  ಬಾರಿ ಎಡ್ಡೆಗೆ !.

ಉತ್ತರಾ ನಕ್ಷತ್ರ (ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 13-26)
ಹಸ್ತಾ  ನಕ್ಷತ್ರ (ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್27 -ಒಕ್ಟೋಬರ್10)

ಹಸ್ತ ದ ಬರ್ಸೋಗು  ನಮ್ಮ ಮರಿಯಲ  ಮುಗಿಲಕ್ಕ, ನನ  ದಾನಿತ್ತುಂಡಲ  ನೆನಪಂದಿ  ಬರ್ಸೊಲು.

ಹಸ್ತ  ಬೊಕ್ಕ ಚಿತ್ತ  ಬತ್ತುಂಡ  ಬತ್ತ, ತತ್ತುಂಡ  ತತ್ತ !

ನಿರ್ನಾಲ್- ಬೊಂತೆಲ್  ತಿಂಗೊಲ್ದ  ಮುಗಿಪುಗು  ಉತ್ತರಾ ನಕ್ಷತ್ರಲ - ಚಿತ್ತಾ-ಹಸ್ತಾ   ನಕ್ಷತ್ರಲಾ   ಮುಗಿಯು .ಬುಲೆಯಿ  ಬುಲೆಚಿಲ್ ನನ  ದಾನೆ  ಕೈಕ್  ಬರ್ಪಿನ ಪೊರ್ತು  ಅಪಗನೆ  ಉತ್ತರ -ಹಸ್ತಾ -ಚಿತ್ರಾ  ಬರ್ಸ ವಿಚಿತ್ರವಾದ್  ಸುರು!


ಆದ್ರೆ ಉತ್ರಿ ಇಲ್ಲಾಂದ್ರೆ ಸತ್ರಿ

ಹಸ್ತಾ  ಮಳೆ ಬಂದ್ರೆ ಹುಲ್ಲಾಕಿಸ್ತ  ಪನ್ಪೆರ್ .

ಬುಲೆಯಿ ಬುಲೆ  ಕೊರಲ್  ಕಂಡೊಡೆ ತಾಲ್ದು   ಬಜೀ ಬೈ ಮಾತ್ರ  ಕೈಕ್ ತಿಕ್ಕು !
ಬರೆರಾವಂದಿ  ಪೊರ್ತುದ  ಬರ್ಸ. ಬತ್ತಿನಾಂಡ  ಬಂಜಿಗ್ ಚಂಡಿ  ಕುಂಟೆ  ಗತಿ!

ಚಿತ್ತ ನಕ್ಷತ್ರ (ಅಕ್ಟೋಬರ್11-23).

ಚಿತ್ರಾ  ಬರ್ಸನೆ  ವಿಚಿತ್ರಗೆ .
ಎನ್ನಂದಿನ-ಪನಂದಿನ  ಬಿನ್ನಲಕ್ಕ  ನೆನಪಂದಿ  ಪೊರ್ತುಗು ಬರು! ಸೋಣಡ್  ಬೊಕ್ಕ ನನ  ದಾದ ಬರ್ಸ ಪಂಡುದ್ ಕೊಡೆ ದಾಂತೆ  ತಿರ್ಗನಗನೆ  ಜೋರು ನೀರ  ಧಾರೆ !.  ಮೈ ಕೈ ಮಾತಾ ಚಂಡಿ ಪುಂಡಿ !.
ಕಂಡೋಡು  ಕೊಯ್  ಪಾಡ್ಡಿ  ಕೆಯ್  ಮಾತಾ ಚಂಡಿ  ಗೊಬ್ಬರ. ಬೋಡ್ಚಾವಂದಿನ  ಬರ್ಸ. ದೀಪೋಲಿ  ಪರ್ಬದ  ಗಮ್ಮತ್ ನ್  ಹಾಳ್ ಮಲ್ತು ಪೋವು ಪಟಾಕಿ   ಪುಡವಂದೆ-ತೂ ಪತ್ತಂದೆ   ಅಡೆಗೆ ಕಂಟ್ಟೆಲ್ ಅಡ್ಡ ಪಾಡು. ಚಿತ್ರ ಬರ್ಸ  ಬತ್ತುಂಡ  ದೀಪೋಲಿ ಪರ್ಬ  ಚಪ್ಪೆ ಚಪ್ಪೆ !.
ಎಂಚಿನ ಕರ್ಮದ ಬರ್ಸ ....... ಬರಂದಿ  ಸಾದಿಗ್ ಪೊಯರೆ!

ಸ್ವಾತಿ ನಕ್ಷತ್ರ ( ಅಕ್ಟೋಬರ್ 24-ನವೆಂಬರ್ 5)
 ಸ್ವಾತಿ ಬರ್ಸ  ಬೆನ್ನಿದಕ್ಲೆನ ಅತ್ . ಪಡ್ದಾ ಯಿ ಕರೆಟ್ ಸಮುದ್ರ ಮುರ್ಕುದು  ಮುತ್ತು ದೆಪ್ಪುನಕ್ಲೆಗ್  ಅದೃಷ್ಟ   ಕೊರ್ಪಿನ ನಕ್ಷತ್ರ .
 ಸಮುದ್ರೊಡು  ಸ್ವಾತಿದ ಪನಿಕೊಂಜಿ  ಮುತ್ತು  ಪುಟ್ಟುಗೆ ! ಅಂಚಾದ್  ಮುತ್ತು ಪೆಜ್ಜುನಕ್ಲೆಗ್  ಕುತ್ತು ಇಜ್ಜಿ !

ವಿಶಾಖ ನಕ್ಷತ್ರ ( ನವೆಂಬರ್ 6-19)

ವಿಶಾಖೊಗು  ಜಂತುಲು  ವಿಷ ಕಕ್ಕುವ  !

ವಿಶಾಖದ    ಬರ್ಸೊಗು ಪರಪು ಜಂತುಲು  ತಿಕಿನಲ್ಪ  ವಿಷ ಕಾರುವಗೆ!
ಕಾರ ಮುದೆಲುಗು  ಸರ್ಪೆ ಕಂತು,  ಕೊಂಬ ಬೆರೆಲ್  ಕೊಡಿಕ್  ಕೊಂಬಚ್ಹೇಳು  ತುಚ್ಚು!
ಕಂದೊಡಿ   ತುಚ್ಚಿದ್  ಕಾರ್ ಕರೆಲು , ಲಕ್ಷ್ಮಿ ಚೇಳು ತುಚ್ಚಿದ್  ಉರಿಜಾಲೆ ಲಕ್ಕು !
ಅಂಚಾದ್ ಈ ಬರ್ಸೊಗು ರಾತ್ರಿ ತಿರ್ಗುಜಿಡ  ನಮ್ಮ   ಜೀವೊಗೆಡ್ಡೆ !


ಅನುರಾಧ ದ ಬರ್ಸ  ಚಲಿತ ಪೊರ್ತುಗು  ಚಳಿ ಪತ್ತಾವು
ಜೇಷ್ಟ  ಮೂಲಾ ಪೂರ್ವಾಬದ್ರ  -ಉತ್ತರಾಬದ್ರ   ಲೆಕ್ಕೊಗಿಜ್ಜವಂದಿ  ಬರ್ಸ ನಕ್ಷತ್ರೊಲು.

 ಬರ್ಸದ ನಡೆನ್ ತೆರಿದ್ ನಡತಿನ  ನಮ್ಮ ಹೇರಿಯೇರೇತ್   ಬಿರ್ಸೆರ್ !
 ಪಾತೆರದ  ಕಟ್ಟುಡೆ   ಇಡೀ ಮರಿಯಲೊನು  ಕಟ್ ಪಾಡ್ಯೇರ್ !.

========================================================================

=========================================================================

ರೇವತಿ = ಮಾರ್ಚ 30 ರಿಂದ ಎಪ್ರಿಲ್ 12(( ಸುಗ್ಗಿ )
ಅಶ್ವನಿ = ಎಪ್ರಿಲ್ 13 ರಿಂದ ಎಪ್ರಿಲ್ 26
ಭರಣಿ = ಎಪ್ರಿಲ್ 27 ರಿಂದ ಮೇ 10 (ಪಗ್ಗು)
ಕೃತಿಕಾ = ಮೇ 11 ರಿಂದ ಮೇ 24 (ಮೇ 15- ಬೇಶ)
ರೋಹಿಣಿ = ಮೇ 25 ರಿಂದ ಜೂನ್ 7(ಜೂನ್ 15 ಕಾರ್ತೆಲ್ )
ಮುಂಗಾರು ಮಳೆ ನಕ್ಷತ್ರಗಳು
ಮೃಗಶಿರಾ = ಜೂನ್ 8 ರಿಂದ ಜೂನ್ 21
ಆರಿದ್ರಾ = ಜೂನ್ 22 ರಿಂದ ಜುಲೈ 5
ಪುನರ್ವಸು = ಜುಲೈ 6 ರಿಂದ ಜುಲೈ 19(ಜುಲೈ 17  ಆಟಿ)
ಪುಷ್ಯ = ಜುಲೈ 20 ರಿಂದ ಆಗಷ್ಟ 2
ಆಶ್ಲೇಷ = ಆಗಷ್ಟ 3 ರಿಂದ ಆಗಷ್ಟ 16
ತಡವಾದ ಮುಂಗಾರು ಮಳೆ ನಕ್ಷತ್ರಗಳು
ಮಖೆ = ಆಗಷ್ಟ 17 ರಿಂದ ಆಗಷ್ಟ 30( ಸೋನ ಆಗಸ್ಟ್ 17)
ಪುಬ್ಬ = ಆಗಷ್ಟ 31 ರಿಂದ ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ 13
ಉತ್ತರ = ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ 14 ರಿಂದ ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ 26( ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 17 ನಿರ್ನಾಲ್ )
ಹಸ್ತ = ಸೆಪ್ಟಂಬರ್ 27 ರಿಂದ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 10
ಹಿಂಗಾರು ಮಳೆ ನಕ್ಷತ್ರಗಳು
ಚಿತ್ತ = ಅಕ್ಟೋಬರ್ 11 ರಿಂದ ಅಕ್ಟೋಬರ್ 23((ಬೊಂತೆಲ್   ಅಕ್ಟೋಬರ್ 18)

ಸ್ವಾತಿ = ಅಕ್ಟೋಬರ್ 24 ರಿಂದ ನವಂಬರ್ 5
ವಿಶಾಖ = ನವಂಬರ್ 6 ರಿಂದ ನವಂಬರ್ 19(ಜಾರ್ದೆ  ನವಂಬರ್ 17)
ಅನುರಾಧ = ನವಂಬರ್ 20 ರಿಂದ ಡಿಸೆಂಬರ್ 29 ( ಪೆರರ್ದೆ)

ಸರಾಸರಿ 13 ದಿನೋಕ್ಕು ಒಂಜಿ ನಕ್ಷತ್ರ
==========================================================================