ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲು
ತುಳು ನಾಡ್ ದ ಆಟಿ ಆಷಾಢ ಚಂದ್ರಮಾನೊದ ನಾಲನೇ ತಿಂಗೊಲು, ತುಳುವೆರೆಗ್ ಆಟಿ (ಆಷಾಡ) ಬತ್ತ್೦ಡ್ ಪಂಡ ಮರಿಯಲ ಬರೊಂದುಂಡು ಪಂದೇ ಲೆಕ್ಕ, ಬೇತೆ ಪತ್ತೊಂಜಿ ತಿಂಗೊಲುಲೆನ್ ತೂನಗ ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ವಿಶಿಷ್ಟ ರೀತಿದ ಆಚರಣೆ ವಿಚಾರೊಲು ತೋಜಿ ಬರ್ಪುಂಡು, ಅಂಚೆನೆ ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಭಾರೀ ಪಿರಾಕ್ ದ ನಂಬುಗೆಲುಲಾ ತೆರಿದ್ ಬರ್ಪುಂಡು. ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲು ಸೈತ್ತಿನಕ್ಲೆಗ್ ಬಲಸುನ ತಿಂಗೊಲು ಪಂದ್ ಲಾ ಪನ್ಪೆರ್, ಆಟಿಡ್ ಅಟಿಲ್ ಮಂತ್ ದ್ ಸೈತ್ತಿನಕ್ಲೆಗ್ ಬಲಸ್ ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಇಲ್ಲದಕುಲು ಒಣಸ್ ಮನ್ಪುನ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಇತ್ತೆಲಾ ನಡತೊಂದು ಬರೊಂದು ಉಂಡು. ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲು ಸಂಭ್ರಮದ ತಿಂಗೊಲು ಅತ್ತಾವಂದಿನೆಡಾವರ ಮದಿರೆಂಗಿದ ಕೊಡಿನ್ ಏರ್ಲಾ ಕಿಂಕುಜೆರ್ ಅಂಚೆನೆ ಒವ್ವೇ ರೀತಿದ ಶುಭ ಕಾರ್ಯೊಲು ಈ ತಿಂಗೊಲುಡು ನಡಪುಜಿ. ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಕಲ್ಲಿನ್ ಕಡ್ತ್ ದ್ ಕಂಡೊಡು ಊರುವೆರ್, ಮೊಲು ಬಲಿಯೇಂದ್ರೆ ಕಂಡ,ಬೆನ್ನಿನ್ ತೂದು ಬರಿಯರೆ ತನ್ನಕ್ಲೆನ್ ಕಡಪುಡುವೆ ಪನ್ಪಿನ ಪ್ರತೀತಿಲಾ ಉಂಡು. ಆಟಿಡ್ ದೈವ ದೇವೆರೆಗ್ ಒವ್ವೇ ರೀತಿದ ಪೂಜೆ ಪುರಸ್ಕಾರೊಲು ನಡಪುಜಿ,ಅಂಚಾದ್ ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ದೇವಾಸ್ಥಾನೊಲೆಗ್ ಬೀಗ ಪಾಡ್ಡ್ ಬೊಕ್ಕ ಸೋಣ ತಿಂಗೊಲುಡು ಬಾಕಿಲ್ ದೆಪ್ಪುವೆರ್ ಪನ್ಪಿ ಪಾತೆರೊಲಾ ಉಂಡು. ಅವ್ವತ್ತಂದೆ ಈ ತಿಂಗೊಲುಡು ಭೂತೊಲು ಘಟ್ಟ ಮಿತ್ತರುವ ಪಂದ್ ಲಾ ಪನ್ಪೆರ್. ಆಟಿ ಕಳೆಂಜೆ ತುಳುವೆರೆ ಆಟಿದ ದೈವ, ಬರ್ಸ ಪನಿಬೊಕ್ಕ ನೀರ್ ,ಕೆರೆಂಚಿ, ಬೇತೆ ಬೇತೆ ರೀತಿ