ಕುಮೇರಡ್ಕದ ಕುಡುವೋ ಕಾಳಗ್.. ಕಾಯೇರಡ್ಕದ ಬಡುವೋ..!


ಕುಮೇರಡ್ಕದ ಕುಡುವೋ ಕಾಳಗ್.. ಕಾಯೇರಡ್ಕದ ಬಡುವೋ..!

'ತಗ್ಗಿ ಕಂಡೊಗು ಮೂಜಿ ಬುಳೆ.'- ಉಂದು ಗಾದೆ. ತಗ್ಗ್‌ದ ಜಾಗೆಡ್ ನೀರ್ ಎಚ್ಚ ಸಮಯ ಮುಟ್ಟ ಉಂತುಂಡು. ಬಾರ್‌ದ ಬೆನ್ನಿಗ್ ಇಂಚಿನ ಜಾಗೆನೇ ಆವೊಡು. ವರ್ಸೊ ಇಡಿಯ ನೀರ್ ಉಂತುನ ಜಾಗೆಡ್ ಮೂಜಿ ಬುಳೆ ದೆಪ್ಪೆರೆ ಆಪುಂಡು. ಏಣೆಲ್ ಬುಳೆ ಮಾತ ಕಂಡೊಡುಲಾ ಆಪುಂಡು. ಸುದೆ ಬರಿತ ಕಂಡೊಲೆಡ್ ಏಪಲಾ ದಿಂಜ ನೀರ್ ಉಪ್ಪುಂಡು.ನೆನ್ನ್ ಪಟ್ಲ ಪನ್ಪೆರ್. ಮೂಲು ಅಪಗಪಗ ಬೊಲ್ಲ ಬರ್ಪಿನೆಡ್ದಾದ್ ಉಂದೆಟ್ ಏಣೆಲ್ ಮಲ್ಪೆರೆ ಆಪುಜಿ. ವರ್ಸೊಡು ಒಂಜಿ ಬುಳೆ ಮಾತ್ರ ದೆಪ್ಪುನ ಕಂಡೊಲೆನ್ ಮಜಲ್ ಕಂಡ ಪನ್ಪೆರ್. ನೀರ್‌ದ ಆಸರೆ ದಾಂತೆ ಬರ್ಸೊದ ನೀರ್‌ಡ್ ಮಾತ್ರ ಬುಳೆ ದೆಪ್ಪುನ ಎತ್ತರೊದ ಜಾಗೆಡುಪ್ಪುನ ಕಂಡೊನು ಬೊಟ್ಟು ಕಂಡ ಪನ್ಪೆರ್.
ಬೇಸ್ಯ ತಿಂಗೊಲುದ ಪತ್ತನಾಜೆದ ಪೊರ್ತುಡು ಬರ್ಸ ಬರಿಯೆರೆ ಸುರುವಾಪುಂಡು. ಬೆನ್ನಿದಕುಲು ಅಯಿಡ್ದ್ ದುಂಬೇ ಪಸೆ ಇತ್ತಿನ ಕಂಡೊನು ದತ್ತ್‌ದ್(ಅಡತ್ತ್‌ದ್) ಕಳ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ನೇಜಿ ಪಾಡ್ದ್ ದೀಪೆರ್. ಬರ್ಸ ಸುರುವಾಂಡ್ ಪನ್ನಗ ಕಂಡ ದಪ್ಪುವೆರ್. ಕಂಡ ದಪ್ಪುನೆಕ್ ದುಂಬು ಕಂಡೊಗು ತಪ್ಪು, ಗೊಬ್ಬರ, ಬೊನ್ಯ, ಸುಂಟಾನ್ ಬಿರ್ಕ್‌ವೆರ್. ಕಂಡೊಡು ನಕ್ಕ್‌ರ್ ಇತ್ತ್‌ಂಡ ಬೊಕ್ಕಲ ಎಡ್ಡೆ. ಅವು ಮಣ್ಣ್‌ನ್ ಒಗು ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಕೊರ್ಪುಂಡು. ಒಂಜೊಂಜಿ ಸಾಲ್ ದಪ್ಪುನಗ ಒಂಜೊಂಜಿ ಬಗೆತ ಈಟ್ ಪಾಡ್‌ಂಡ ಎಡ್ಡೆ. ಕಂಡ ದತ್ತ್‌ದ್ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ನೀರ್ ಒಂಜೇ ಮಟ್ಟೊಡು ಉಂತೆರೆ ಪಲಾಯಿ ಮೊಟ್ಟುವೆರ್. ನುಗೊಕು ಕಟ್ಟ್‌ನ ಪಲಾಯಿಡ್ ರಡ್ಡ್ ಕಾರ್ ಅಂಚಿ-ಇಂಚಿ ದೀದ್ ಉಂತೊಂದು ಉರಲ್ ಪಾಡೊಂದು ಕಂಡ ಮೊಟ್ಟುದು ಏರ್- ತಗ್ಗ್ ಸಮ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಉರಲ್ ಪಂಡ ಬೆನ್ನಿದ ಬೇಲೆ ಮಲ್ಪುನಗ ಆಯಾಸ ಆವಂದಿಲೆಕ ಪನ್ಪುನ ಪದ. ಈ ಪದ ಕೇನ್ನಗ ಎರ್ಲೆ ಗ್‌ಲಾ ಕುಸಿ ಆಪುಂಡು. ಪೊರ್ತು ಪೋಪಿನನೇ ಗೊತ್ತಾಪುಜಿ. ''ಕುಮೇರಡ್ಕದ ಕುಡುವೋ.. ಕಾಳಗ್ ಕಾಯೇರಡ್ಕದ ಬಡುವೋ..'' ಇಂಚಿನ ದಿಂಜ ಉರಲ್ ಪದೊಕುಲು ತುಳುನಾಡ್‌ಡ್ ಉಂಡು.
ನನ ನೇಜಿ ನಡ್ಪುನ ಬೇಲೆ. ಏಣೆಲ್‌ಗ್ ನೇಜಿ ನಡ್ಪುನನೇ ಜಾಸ್ತಿ. ಸುಗ್ಗಿ, ಕೊಳಕೆಡ್ ಬಿತ್ತುನನೇ ಜಾಸ್ತಿ. ನೇಜಿ ನಡ್ಯೆರೆ ಪುರುಸೋತ್ತು ಆವಂದಿನಕುಲು ಬಾರ್ ಮುಂಗೆ ಬರ್ಪಾದ್ ಬಿತ್ತುವೆರ್. ಕೆಲವೆರ್ ಕಂಡೊದ ನೀರ್ ಆಜಾದ್ ಬಿತ್ತ್‌ನ್ ಗೊಬ್ಬರೊದ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಬಿರಾದ್ ಪುಂಡಿ ಬಿತ್ತ್ ಪಾಡ್ವೆರ್. ನೇಜಿ ದೆಪ್ಪುನಗ ಸಂದಿ- ಪಾಡ್ದನ, ಕಬಿತೆ ಪನ್ಪೆರ್. ನೇಜಿ ನಡ್ನಗ ಓಬೇಲೆ ಪನ್ಪೆರ್. ನೇಜಿ ನಡ್ದ್ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಕಂಡೊದ ಕೆಯಿಕ್ ದಿಟ್ಟಿ ತಾಗಂದಿಲೆಕ ನಡುಟೊಂಜಿ ಕಾಯೆರ್ ಗೆಲ್ಲ್‌ನ್ ಕಾಪು ಕುತ್ತುವೆರ್.
ಕಂಡೊಡು ಏಪಲಾ ನೀರ್ ಆಜಿಯೆರೆ ಬಲ್ಲಿ. ಏಪೊಲ ನೀರ್ ಬುಡೊಂದು, ಕಟ್ಟೊಂದು ಉಪ್ಪೊಡು. ನಡ್ನ ನೇಜಿ ಬುಲೆವೊಂದು ಕೆಯಿ ಆಪುಂಡು. ಕೆಯಿ ಪೊಟ್ಟೆದವಾಪುಂಡು. ನನಲಾ ಒಂತೆ ದಿನೊಟು ಬಾರ್‌ದ ಕುರಲ್ ಪೂತೊಟ್ಟಿಗೆ ಪೊಟ್ಟೆಡ್ದ್ ಪಿದಯಿ ಬರ್ಪುಂಡು. ಅಯಿಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಪೂ ಉದುರುಂಡು. ಬಾರ್‌ಡ್ ಪೇರ್ ದಿಂಜಿದ್ ಬಲಿಕೆ ಆದ್ ಬುಳೆಪುಂಡು. ಬಾರ್ ಪಂರ್ದ್‌ದ್ ಕುರಲ್ ತೂಂಕುಂಡು. ಉಂದೆನ್ ಕೆಯಿ ಪಯ ಆಪುನಿ ಪನ್ಪೆರ್. ಈ ಪೊರ್ತುಡು ಕೆಯಿಕ್ ಪಕ್ಕಿಲು, ಕ್ರಿಮಿ ಕೀಟೊಲು ದಾಳಿ ಮಲ್ಪುವ. ಅವೆನ್ ಕಾಪುನನೇ ಬಂಙೊದ ಬೇಲೆ. ಅಪಗ ಕೆಲವೆರ್ ಕ್ರಿಮಿನಾಶಕ ಮರ್ದ್ ಬುಡ್ಪೆರ್. ಆಂಡ ಉಂದು ತಪ್ಪು. ಕ್ರಿಮಿನಾಶಕ ತಾಗಾಯಿನ ಬಾರ್ ವಿಷಾಹಾರ ಆಪುಂಡು. ಕಂಡೊಡಿತ್ತಿನ ನಕ್ಕ್‌ರ್, ನರ್ತೆ, ತರು ಇಂಚಿತ್ತಿನ ಪ್ರಾಣಿಲ್ ಸೈಪುಂಡು.
ಬಾರ್ ಬುಳೆದಾಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಕೆಯಿ ಕೊಪೆರ್. ಕಟ್ಟ ಕಟ್ಟ್‌ದ್ ಜಾಲ್‌ಗ್ ಕನಪೆರ್. ಇಲ್ಲದ ಜಾಲ್‌ಡ್ ಪಡಿ ದೀದ್ ಕೆಯಿ ನೋಪುವೆರ್. ಅಪಗ ಬಾರ್ ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಈ ಬಾರ್‌ನ್ ಬೆಯ್ಪಾದ್, ನುಂಗಾದ್ ಎಡ್ತ್‌ದ್ ಉರ್ಪೆಲ್ ಅರಿ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ದುಂಬು ಉಜ್ಜೆರ್‌ಡ್ ಎಡ್ತೊಂದಿತ್ತ್‌ಂಡ, ಇತ್ತೆ ಮಿಲ್ಲ್‌ಗ್ ಕೊರ್ಪೆರ್. ಇತ್ತೆ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಓಡೆಗ್ ಮುಟ್ಟ್‌ದ್‌ಂಡ್ ಪಂಡ ಇಲ್ಲಡ್ ಬಾರ್ ಬೆಯ್ಪಾವುನ ಬೇಲೆನೇ ಬಹುತೇಕ ಉಂತ್‌ದ್‌ಂಡ್. ಸೀದಾ ಬಾರ್‌ನೇ ಮಿಲ್ಲ್‌ಗ್ ಕೊರ್ದು ಅಯಿಕ್ ಸೂಕ್ತವಾಯಿನ ಅರಿ ದೆತೊನುವೆರ್. ನಮನೇ ಬಾರ್ ಎಡ್ತ್‌ಂಡ ಉಮಿ, ತೌಡು ತಿಕ್ಕುಂಡು. ಉಮಿ ಬೆಂದ್ರ್‌ಗ್ ಸೂ ಪೊತ್ತಾಯೆರೆ ಆಪುಂಡು. ತೌಡು ಎರ್ಲೆಗ್ ಮಡ್ಡಿಗ್ ಆಪುಂಡು. ಏಣೆಲ್‌ದ ಬುಳೆ ಆಯಿಬೊಕ್ಕ ಕಂಡೊಡು ಕಂಬಳ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಬೊಕ್ಕ ಸುಗ್ಗಿದ ಬುಳೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ನೀರ್ ಇತ್ತಿನಕುಲು ಮೂಜಿನೇ ಬುಳೆ ಆದ್ ಕೊಳಕೆ ಬಿತ್ತುವೆರ್.
ಬಲತ್ತ ಕೈಟ್ ಬಡು.. ಎಡತ್ತ ಕೈಟ್ ಪುಡಿ: ಕಂಡ ದಪ್ಪುನ(ಅಡಪ್ಪುನ) ಬೇಲೆ ಅವು ಬಾರೀ ಪೊರ್ಲುದ. ಆತೇ ಕಷ್ಟೊದಲಾ ಅಂದ್. ಪುಲ್ಯ ಕಾಂಡೆ ಲಕ್ಕಿನ ರೈತೆ ಎರ್ಲೆಗ್ ಮಡ್ಡಿ, ಅರ್ಕಂಜಿ ಕೊರ್ಪೆ. ಬಯಿಪನೆಡ್ ಪಜಿರ್ ಬಿರ್ಕ್‌ದ್ ಬಂಜಿ ದಿಂಜಾವೆ. ಬೊಕ್ಕ ತಾನ್‌ಲ ತಂಞನ ಉಂಡುದು ನುಗ, ನಾಯೆರ್ ಪತೊಂದು ಎರ್ಲೆನ್ ದೇರೊಂದು ಚಿಮಿ ಚಿಮಿ ಬೊಲ್ಪಾನಗನೇ ಕಂಡೊಗು ಪೋಪೆ. ಎರ್ಲೆನ್ ಜತೆಟ್ ಉಂತಾದ್ ಕೆಕ್ಕಿಲ್‌ಗ್ ಪುಣಿಕೆದ ಬಲ್ಲ್‌ಡ್ ಒಂಜೆಕೊಂಜೆನ್ ಕಟ್ಟುವೆ. ಬೊಕ್ಕ ನುಗ ದೀದ್ ನುಗೊತ ಗುಂಡಲೊಗು ಪಿರಿ ಬಲ್ಲ್ ಪಾಡ್ದ್ ಎರ್ಲೆನ ಕೆಕ್ಕಿಲ್‌ಗ್ ಸುತ್ತುದು ನುಗೊಕು ಕಟ್ಟುವೆರ್. ನುಗೊತ ನಡುಟುಪ್ಪಿನ ಪಾಂದಲೊದ ಕೊಂಡಿಗ್ ನಾಯೆರ್‌ದ ಮೂಕಲಿನ್ ಕೋಪುವೆರ್. ಎಡತ್ತ ಕೈಟ್ ಪುಡಿ ಪತೊಂದು ಬಲತ್ತ ಕೈಟ್ ಬಡು ಪತೊಂದು ಕಂಡ ದಪ್ಪೆರೆ ಸುರು ಮಲ್ಪುವೆ. ಮರತ್ತ ನಾಯೆರ್‌ದ ಮುನೆ ತರೆದ್ ಪೋವಂದಿಲೆಕ ಕರ್ಬೊದ ಪನೊರುನು ಅಯಿಕ್ ಪತ್ತಾದ್ ಕುಲ್ಲಾದುಪ್ಪುವೆರ್.

-ಶರತ್ ಕುಮಾರ್ ತೋನ್ಸೆ, ಕಲ್ಯಾಣಪುರ | ವಿಜಯ ಕರ್ನಾಟಕ

Comments

Popular posts from this blog

ದೈವದ ನುಡಿ

ಬಲೀಂದ್ರ ಲೆಪ್ಪು

ಮದಪೆರಾವಂದಿ ತುಳು ಪದೊಕುಲು ....ಗೊಂಚಿಲ್!.